Od 19 marca 2025 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Komu przysługuje zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego:
- Kiedy urodzisz
Z zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będą mogli skorzystać ubezpieczeni (matka albo ojciec wychowujący dziecko) w przypadku gdy urodzi się im dziecko za wcześnie albo urodzi się o czasie, ale po urodzeniu wymagać będzie hospitalizacji, tj.:
- przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g,
- po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g,
- po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie.
- Kiedy przyjmiesz na wychowanie
Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwać będzie również ubezpieczonemu, który przyjął dziecko:
- na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,
- na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.
Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w razie przyjęcia dziecka przysługuje na takich samych zasadach jak ubezpieczonym, którym urodziło się dziecko, ale pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie.
Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Jedno dziecko przy jednym porodzie
Wymiar zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlop macierzyńskiego zależy od: tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko, jego masy urodzeniowej oraz okresu pobytu dziecka w szpitalu.
Poniżej – wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
1
Urodzenie dziecka przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie
2
Urodzenie dziecka z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie
3
Urodzenie dziecka przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie
4
Urodzenie dziecka po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie
5
Urodzenie dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobyt w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie
Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu, do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie, sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.
Więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, uwzględnieniu podlegać będzie waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Wniosek o zasiłek i zasady korzystania
Podstawą do ustalenia uprawnień do zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego jest wniosek o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) za okres tego urlopu oraz pozostałe niezbędne dokumenty.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo (nie podlega dzieleniu na części).
Ważne!
Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwać będzie bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. W związku z tym wniosek o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego musi być złożony przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Zaświadczenie wydane przez szpital
Niezbędnym dokumentem do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wydane przez szpital zaświadczenie o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka:
- przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;
- po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g;
- po ukończeniu 37. tygodnia ciąży.
Ważne!
Jeżeli po urodzeniu dziecka złożyłeś wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, natomiast po złożeniu wniosku o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, przesunięciu ulegnie data rozpoczęcia urlopu rodzicielskiego, wówczas konieczna jest aktualizacja okresu, w którym planujesz korzystać z urlopu rodzicielskiego (po zakończeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego).
W tym celu możesz złożyć wniosek o zasiłek macierzyński ZUS ZAM/ZUS ZUR.
Przykład
Ubezpieczona z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej urodziła dziecko 20 marca 2025 roku. Dziecko urodziło się w 35. tygodniu ciąży, ważyło 2.800 g i przebywało w szpitalu 3 tygodnie.
2 kwietnia 2025 r. ubezpieczona złożyła do ZUS wniosek o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego od 20 marca 2025 r. do 6 sierpnia 2025 r. oraz odpowiadający okresowi urlopowi rodzicielskiemu – od 7 sierpnia 2025 r. do 18 marca 2026 roku.
Jeśli ubezpieczona będzie chciała skorzystać z prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (w tym przypadku 3 tygodnie), powinna przed zakończeniem pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego tj. przed 6 sierpnia 2025 r., złożyć wniosek o zasiłek macierzyński:
- za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (od 7 do 28 sierpnia 2025 r.) oraz
- za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przysługującego (od 29 sierpnia 2025 roku).
Zaktualizowane wzory wniosku o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3) będą dostępne na stronie internetowej ZUS oraz w PUE/eZUS od 19 marca 2025 r.
Co z okresem przejściowym
Jeżeli dziecko urodziło się przed 19 marca 2025 r., to prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje pod warunkiem, że w dniu 19 marca 2025 r. będziesz miał prawo do korzystania lub będziesz korzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
W takim przypadku zasiłek macierzyński będzie przysługiwał, jeżeli wniosek o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego zostanie złożony najpóźniej w ostatnim dniu korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1871).
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2025 r. poz. 277).
- Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2780).
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków.