Wpisy w kategorii: blog

Od 19 marca 2025 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Komu przysługuje zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego:

1. Kiedy urodzisz

Z zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będą mogli skorzystać ubezpieczeni (matka albo ojciec wychowujący dziecko) w przypadku gdy urodzi się im dziecko za wcześnie albo urodzi się o czasie, ale po urodzeniu wymagać będzie hospitalizacji, tj.:

1. przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g,
2. po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g,
3. po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie.
4. Kiedy przyjmiesz na wychowanie

Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwać będzie również ubezpieczonemu, który przyjął dziecko:

• na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej,
• na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w razie przyjęcia dziecka przysługuje na takich samych zasadach jak ubezpieczonym, którym urodziło się dziecko, ale pod warunkiem, że pobyt dziecka w szpitalu miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie.

Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Jedno dziecko przy jednym porodzie

Wymiar zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlop macierzyńskiego zależy od: tygodnia ciąży, w którym urodzi się dziecko, jego masy urodzeniowej oraz okresu pobytu dziecka w szpitalu.

Poniżej – wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

1

Urodzenie dziecka przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży

tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie

2

Urodzenie dziecka z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g

tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie

3

Urodzenie dziecka przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g

tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie

4

Urodzenie dziecka po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g

tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie

5

Urodzenie dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobyt w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie

tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie

Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu, do upływu odpowiednio 8. albo 15. tygodnia po porodzie, sumuje się. Niepełny tydzień zaokrągla się w górę do pełnego tygodnia.

Więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie

W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, uwzględnieniu podlegać będzie waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego

Miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Wniosek o zasiłek i zasady korzystania

Podstawą do ustalenia uprawnień do zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego jest wniosek o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) za okres tego urlopu oraz pozostałe niezbędne dokumenty.

Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo (nie podlega dzieleniu na części).

Ważne! 
Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwać będzie bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. W związku z tym wniosek o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego musi być złożony przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Zaświadczenie wydane przez szpital

Niezbędnym dokumentem do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wydane przez szpital zaświadczenie o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka:

1. przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;
2. po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g;
3. po ukończeniu 37. tygodnia ciąży.

Ważne!
Jeżeli po urodzeniu dziecka złożyłeś wniosek o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, natomiast po złożeniu wniosku o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, przesunięciu ulegnie data rozpoczęcia urlopu rodzicielskiego, wówczas konieczna jest aktualizacja okresu, w którym planujesz korzystać z urlopu rodzicielskiego (po zakończeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego).

W tym celu możesz złożyć wniosek o zasiłek macierzyński ZUS ZAM/ZUS ZUR.

Przykład
Ubezpieczona z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej urodziła dziecko 20 marca 2025 roku. Dziecko urodziło się w 35. tygodniu ciąży, ważyło 2.800 g i przebywało w szpitalu 3 tygodnie.

2 kwietnia 2025 r. ubezpieczona złożyła do ZUS wniosek o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego od 20 marca 2025 r. do 6 sierpnia 2025 r. oraz odpowiadający okresowi urlopowi rodzicielskiemu – od 7 sierpnia 2025 r. do 18 marca 2026 roku.

Jeśli ubezpieczona będzie chciała skorzystać z prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (w tym przypadku 3 tygodnie), powinna przed zakończeniem pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego tj. przed 6 sierpnia 2025 r., złożyć wniosek o zasiłek macierzyński:

• za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (od 7 do 28 sierpnia 2025 r.) oraz
• za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przysługującego (od 29 sierpnia 2025 roku).

Zaktualizowane wzory wniosku o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3) będą dostępne na stronie internetowej ZUS oraz w PUE/eZUS od 19 marca 2025 r.

Co z okresem przejściowym

Jeżeli dziecko urodziło się przed 19 marca 2025 r., to prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługuje pod warunkiem, że w dniu 19 marca 2025 r. będziesz miał prawo do korzystania lub będziesz korzystać z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

W takim przypadku zasiłek macierzyński będzie przysługiwał, jeżeli wniosek o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego zostanie złożony najpóźniej w ostatnim dniu korzystania z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1871).
2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2025 r. poz. 277).
3. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2780).
4. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków.

Zbliża się termin złożenia rocznego sprawozdania o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami.

Kto składa roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami

• wytwórcy zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów
• prowadzący działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem prowadzącego odbieranie odpadów komunalnych, w zakresie zbierania odpadów, lub przetwarzania odpadów
• podmioty prowadzące działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów, na podstawie zgody na wydobywanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów w fazie poeksploatacyjnej.

Kto jest wytwórcą odpadów

• pierwotny wytwórca odpadów – każdy, czyja działalność lub zamieszkiwanie powoduje powstawanie odpadów
• wtórny wytwórca odpadów – każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów
• świadczący usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw (chyba że umowa o świadczenie usług stanowi inaczej)
• podmiot świadczący usługę odbioru odpadów w porcie lub przystani morskiej.

Wytwórca odpadów ma obowiązek wpisu do BDO czyli do baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami. Baza pozwala na gromadzenie i zarządzanie wszystkimi informacjami o odpadach. Jej użytkownicy mają realizować obowiązki ewidencyjne i sprawozdawcze wyłącznie elektronicznie.

Kto prowadzi ewidencję odpadów

Ewidencję odpadów prowadzi posiadacz odpadów, czyli wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ma odpady.

Kto może prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów

Uproszczoną ewidencję odpadów, czyli wyłącznie z zastosowaniem karty przekazania odpadów, mogą prowadzić:

• wytwarzający odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie
• wytwarzający odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie
• transportujący odpady wykonując wyłącznie usługę transportu odpadów
• władający powierzchnią ziemi, na której komunalne osady ściekowe są stosowane:
  • w rolnictwie, rozumianym jako uprawa wszystkich płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, włączając w to uprawy przeznaczane do produkcji pasz
  • do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu
  • do uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz.

Pamiętaj, że prowadzenie uproszczonej ewidencji odpadów wyłącznie za pomocą karty przekazania odpadu, nie zwalnia cię od sporządzenia rocznego sprawozdania o odpadach.

Przeczytaj więcej o prowadzeniu ewidencji odpadów w BDO.

Kiedy powinieneś załatwić sprawę 

Sprawozdanie złóż elektronicznie.

Gdzie załatwisz sprawę 

Usługę można zrealizować w:

• urzędy marszałkowskie

Sprawozdanie złóż ektronicznie do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce wytwarzania, zbierania lub przetwarzania odpadów za pośrednictwem Bazy Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami. 

Jeśli wytwarzanie, zbieranie lub przetwarzanie odpadów odbywa się na terenie kilku województw, to sprawozdania należy złożyć do tych marszałków województw, na terenie których czynności te mają miejsce.

Sprawozdania powinny zawierać tylko dane właściwe dla każdego województwa.

Sprawozdania zerowe

Nie trzeba składać sprawozdań z wytworzonych odpadów przez podmioty, które ich nie wytworzyły w danym roku sprawozdawczym. Są to tak zwane sprawozdania zerowe.

Podobnie sytuacja wygląda, jeśli chodzi o sprawozdania w zakresie przetwarzania odpadów, za rok w którym odpady nie były przetwarzane przez podmiot zajmujący się tego typu działalnością oraz sprawozdania o produktach i opakowaniach oraz o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi przez podmiot, który w danym roku nie dokonał wprowadzenia do obrotu.

W tym przypadkach również nie ma obowiązku składania sprawozdania zerowego.

Od 25.02.2025r. wszyscy użytkownicy aplikacji mObywatel, którzy posiadają elektroniczne dowody osobiste uzyskali możliwość podpisywania dokumentów w swoich telefonach.

Przejdź do aplikacji i Podpisz dokument

Podpisz dokument dowodem osobistym

Następnie dodaj dokument ze swojego urządzenia i przejdź dalej

Dokument zostanie dodany. Wybierz Dalej

Podaj numer CAN z dowodu osobistego

Przejdź dalej i podaj numer PIN, który ustaliłeś przy odbiorze dowodu osobistego

Przyłóż dowód do Twojego urządzenia

Dokument jest w trakcie podpisywania

Dokument został podpisany

Możesz zapisać dokument na swoim urządzeniu

Tak wygląda przykładowy, podpisany dokument

Mikro, mali i średni przedsiębiorcy z wielkim stresem podchodzą do wypełnienia oświadczeń i złożenia ich do 28.02.2025r. u swoich dostawców energii.

Przedsiębiorcy, którzy w okresie od 01.07.2024r. do 31.12.2024r. korzystali z ceny maksymalnej energii elektrycznej, mają obowiązek rozliczenia się ze sprzedawcą energii elektrycznej. 

To rozliczenie pierwotnie należało złożyć u swojego dostawcy energii w terminie nieprzekraczalnym do 28.02.2025r.

W dniu 21.02. 2025r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1008), która wydłuża termin (obecnie ustawa znajduje się w Senacie – druk nr 269). Na mocy tych przepisów przedsiębiorcy, którzy skorzystali ze wsparcia w postaci niższych cen energii i nie złożą tej informacji do 28.02.2025r. będą mogli złożyć dokument do 30.06.2025 r.

Podatnicy, którzy nie ukończyli 26. roku życia i w 2024 roku – w kraju lub za granicą, uzyskali przychody:

• z pracy na etacie (czyli ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej),
• z umów zlecenia zawartych z przedsiębiorcą (np. spółką albo osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą),
• z praktyk absolwenckich (odbywanych zgodnie z ustawą o praktykach absolwenckich),
• ze stażu uczniowskiego (odbywanego na podstawie ustawy – Prawo oświatowe),
• z zasiłku macierzyńskiego,

to są one zwolnione od podatku maksymalnie do wysokości 85.528 zł w roku podatkowym.

Natomiast, jeśli podatnik skończył 26 lat w trakcie 2024 toku, to przychody zwolnione są od podatku do wysokości 85.528 zł do dnia 26. urodzin.

UWAGA

Ulga dla młodych nie obejmuje przychodów z działalności gospodarczej. Jeśli podatnik osiąga przychody z działalności, to nie będą one zwolnione z opodatkowania w ramach ulgi dla młodych.

Jeżeli podatnik uzyskał tylko przychody, które w całości są objęte ulgą, wtedy nie ma on obowiązku złożenia zeznania rocznego.

Wszystkie osoby, które w 2024 roku dorabiały do renty lub wcześniejszej emerytury, mają czas na dostarczenie do ZUS-u zaświadczenia o osiągniętych przychodach.

Informacja ta potrzebna jest do rozliczenia wypłacanego świadczenia z uwagi na to, że wcześniejszych emerytów i rencistów obowiązują limity w dorabianiu do świadczeń.

Renciści i emeryci, którzy nie ukończyli powszechnego wieku emerytalnego, mogą dodatkowo pracować, ale muszą uważać na graniczne kwoty przychodu m.in. z umowy  o pracę, umowy-zlecenia, z prowadzenia działalności gospodarczej, z pracy za granicą, czy z tytułu bycia członkiem rady nadzorczej.

W 2024 roku dopuszczalna roczna kwota przychodu wyniosła 65 611,40 zł brutto, natomiast graniczna roczna kwota przychodu 121 849,50 zł brutto.

Ich przekroczenie może spowodować, że ZUS zmniejszy lub zawiesi wypłacane świadczenie.

Do końca lutego osoby, które w 2024 roku dorabiały do renty lub wcześniejszej emerytury, muszą dostarczyć do ZUS-u zaświadczenie z zakładu pracy o swoich zarobkach za ubiegły rok, najlepiej w rozbiciu na poszczególne miesiące.

Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą, składają własne oświadczenie. Ich przychodem jest deklarowana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

ZUS porówna przychód z granicznymi kwotami przychodu dla 2024r. albo kwotami przychodu dla poszczególnych miesięcy.

Jeśli nawet w niektórych miesiącach limit został przekroczony, a w innych nie został osiągnięty, rozliczenie w skali roku może nie rodzić żadnych skutków finansowych

Kto nie musi rozliczać przychodu?

Emeryci, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny wynoszący 60 kobiety i 65 lat mężczyźni mogą dorabiać bez ograniczeń i nie muszą informować ZUS-u o wysokości swoich zarobków.

Uwaga! Jeśli jednak osiągnęli swój wiek emerytalny w 2024 roku to muszą rozliczyć się z ZUS-em z dochodów uzyskanych w miesiącach poprzedzających ukończenie tego wieku.

Skąd pobrać wzór zaświadczenia?

Nie ma jednolitego wzoru zaświadczenia na potrzeby ZUS.

Należy jednak zawrzeć w nim poniższe informacje:

1. Dane świadczeniobiorcy (imię i nazwisko, datę urodzenia, PESEL)

2. Dane płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (nazwę, adres, NIP, REGON);

3. wysokość osiągniętego przychodu w wymiarze miesięcznym oraz rocznym;

4. okres, na jaki emeryt/rencista został zatrudniony / na jaki zawarto umowę cywilnoprawną

5. Podpis osoby upoważnionej